[ANNALES BOHEMIAE 1196-1278]
1196 XVII Kal. Julii obiit Henricus episcopus, qui fuit dux Bohemiae.
1197. Dux Spitigneus superavit Prziemysl ducem. Eodem anno coecatus est. Hic
Prziemysl a Philippo imperatore coronatus est.
1198. Brzieczislaus dux et episcopus ab hoc seculo migravit.
1199. Fridricus episcopus quartus decimus obiit. Daniel secundus eligitur in
episcopum. Wladislaus de ducatu cedit fratri Prziemysl, et idem ibidem suscepit
ducatum.
1199 rex Prziemysl sublimatur in regem, et dimissa uxore sua duxit
Constantiam, sororem regis Ungariae.
1200.
1201. Terrae motus fuit ubique.
1202.
1203. Conradus, dux Moraviae, Pragam obsedit. Rex Prziemysl rebellans
Philippo regi, Ottoni imperatori fecit hominium.
1204. Sanctus Procopius canonizatus est. Eodem anno Bohemi cum Moravis
bellum commiserunt.
1205. Rex Prziemysl in gratiam Philippi rediit, et obsides pro 7000 marcarum
dedit.
1206. Dux Lestko cum fratre Conrado occiderunt Romanum, regem Rutenorum.
Philippus cepit Coloniensem episcopum et Ottonem fugavit.
1207. Sol eclipsim passus est. Eodem anno Gunegundis, filia regis Philippi,
data est in matrimonium Wenceslao, filio regis Prziemysl.
1208. Philippus imperator occissus est ab Ottone palatino.
1209. Otto Romae imperator efficitur.
1210. Conradus dux in Apulia obiit. Otto excommunicatur.
1211. Rex Prziemysl rebellat imperatori, et Chyrninus eiicitur de Bohemia.
1212. Allatio reliquiarum Thomae, Jacobi, et Thaddaei apostolorum, et sancti
Mauritii de Theutonia in Pragam. Cyrininus, camerarius regis Bohemiae, pellitur
de provincia a rege et ab universis primatibus. Fridricus, rex Siciliae, venit
in Theutoniam.
1213. Regina Ungariae interfacta est.
1214. Daniel secundus, Pragensis ecclesiae episcopus, obiit, cui Andreas
succedit.
1215. Andreas ordinatus in episcopum Pragensem Romae in die sanctae
Caeciliae. Concilium Romae celebratur.
1216. Fratres sancti Adalberti portati sunt in Pragam. Eodem anno IV Idus
Apr. Andreas episcopus posuit interdictum in Bohemia a divinis et a sepultura,
deinde Romam declinavit.
1217. IV Kal. Junii archiepiscopus Magontinus Bohemiae interdictum
relaxavit. Eodem anno multitudo christianorum ultra mare profecta est.
1218. Episcopus Wratislaviensis Laurentius cum Theobaldo, duce Bohemiae, in
Prussiam profecti sunt.
1219. Hiems calida fuit et pluviosa. Eodem anno episcopus Andreas Pragensis
secunda vice posuit Bohemiam sub interdicto.
1220. Poloni a Pruzis occisi sunt, et a Ruthenis furore gladii interfecti,
et a fossoribus auri mactati miserabiliter interierunt.
1221. Gregorius cardinalis a rege Prziemysl et ab universo clero honorifice
susceptus, ecclesias aperuit et interdictum relaxavit. Honorius papa
confirmavit ordinem Praedicatorum.
1222. Wladislaus, dux Moraviae, frater regis Prziemysl, obiit. Eodem anno
stella insolitae claritatis in occidente mundo apparuit.
1223.
1224. Andreas, episcopus Pragensis, Romae existens in exilio obiit. Eodem
anno Peregrinus electus est in episcopum Pragensem.
1225. Conradus cardinalis Bohemiam intravit. Wladislaus, marchio Moraviae,
frater regis Wenceslai, obiit.
1226. Praedicatores receperunt domum in civitate Pragensi.
1227. XIV Kal. Januarii Johannes episcopus consecratus est. XVII Kal.
Septembris consecratum est altare sanctae Katherinae virginis.
1228. Wenceslaus rex consecratus est cum uxore sua Cunegunde regina in
ecclesia Pragensi a venerabili Ziffrido, Maguntino archiepiscopo, in dominica,
qua cantatur: Esto mihi. XVI Kal. Julii consecrata est capella sancti Thomae.
1229. Legatus apostolici, Symon dictus, omnium proventuum decimam quaesivit
ab ecclesia. Idem Symon omnes conventuales ecclesias a divino suspendit
officio.
1230. Prziemysl, rex Bohemiae, obiit XVIII Kal. Januarii.
1231.
1232. Fratres Minores receperunt domum Pragae. Sancta Elyzabeth canonizata
est.
1233. Agnes, filia regis Prziemysl, assumpsit habitum pauperum dominarum.
1234. Claustrum ecclesiae Pragensis reparatum est de lapidibus et
testudinatum.
1235. Vitus factus est canonicus ecclesiae Pragensis II Kal. Januarii.
1236. Johannes, episcopus Pragensis XXI, obiit XVI. Kal. Septembris, cui
Bernhardus successit.
1237.
1238.
1239. Bernhardus, episcopus Pragensis XXII, obiit, cui Nikolaus successit.
1240. Timor Tartarorum magnus irruit super Bohemos. Eodem anno Nicolaus
episcopus Romae consecratus rediit, in sede sua receptus V Kal. Augusti.
Constantia regina obiit Idus Decembris.
1241. Pagani, qui Tatari dicuntur, multa regna christianorum destruxerunt;
et Vitus decanus electus est in ecclesia Pragensi X Kal. Octobris. Hiidem
Colmannum, fratrem regis Ungariae, sagittaverunt et Ungariam totam
depopulaverunt, et Henricum, ducem Poloniae, in bello occiderunt cum exercitu
eius in ipsa Polonia. III Nonas Octobris eclipsis solis facta est post
meridiem, ita ut putaretur crepusculum ab hominibus.
1242. Fridricus, dux Austriae, Moraviam vastavit, et eam cum magno damno
confusus exivit, intrante Wenceslao, rege Bohemiae, in ipsam Moraviam causa
experiendi belli fortunam.
1243. Soldanus Babyloniae cum maxima multitudine paganorum, qui Corozini
dicuntur, terram sanctam intravit, et civitatem sanctam Jerusalem et templum
cum sancto sepulcro domini totaliter destruxit, viros et feminas cum pueris
indifferenter occidit. Longa via claustri versus aquilonem depicta est.
1244. Ecclesiam sancti Jacobi fratrum Minorum consecravit. Eodem anno
claustrum Pragense depictum est.
1245 reconsecratum est altare sancti Wenceslai, et altare sanctorum
euangelistarum consecratum est II Nonas Octobris. Innocentius papa Lugduni
concilium celebravit, in quo Fridricum imperatorem per diffinitivam sententiam
deposuit, ipsum a communione fidelium separando propter haeresim contra eum
probatam. Et loco ipsius lancravius Duringiae Henricus nomine electus est in
regem Almaniae. In eodem concilio Conradus depositus est, qui fuerat in
Olomucensem episcopum per laycalem potentiam intrusus, cui dominus Bruno
substitutus.
1246. Fridricus, dux Austriae, ab Ungaris in bello occisus est, et filia
fratris sui senioris Henrici, quondam ducis Austriae, cum Wladislao, filio
regis Bohemiae, matrimonium contraxit, et per hoc Wladislaus habebat Austriae
ducatum. Mortuo etiam tunc Meskone, duce Poloniae, sine liberis, primates
eiusdem ducatus Wladislaum praedictum sibi in ducem accipiunt, se et sua
iurisdictioni suae omnino subdendo.
1247. Wladislaus obiit, filius regis Wenceslai, qui Fridrico successerat in
Austriae ducatu.
1248. Rex Wenceslaus de solio pellitur. Regina Cunegundis obiit Idus
Septembris. Studium Pragae perit. Multae domus in civitate Pragensi et in toto
regno Bohemiae plurimae villae combustae sunt. Custodes ab ecclesiae Pragensi
recesserunt. Rex Franciae cum exercitu suo transfretavit feria VI ante
penthecosten. Bohemi et Moravi in Ponte victi fugierunt.
1249 XI Kal. Aprilis episcopus Nicolaus suspendit ecclesias in sua dioecesi
constitutas a pulsatione campanarum et omni ornatu ecclesiae sollemni, duabus
tantum campanis minimis ad pulsandum et ornatu quadragesimali pro festo ad
officium concessis, in festo quantumlibet magno occurrente. Eodem anno
Wissegradensis ecclesia combusta est.
1250 VI Non. Julii grando magna cecidit post meridiem, quae multa damna
intulit segetibus autumnalibus et vernalibus, vineis, arboribus pomiferis et
aliis, multamque stragem fecit pecorum, volucrum diversi generis, silvestria
etiam animalia plura peremit; in plerisque locis regni Bohemiae et maxime circa
Pragam homines quoque et iumenta multa submersa et aedificia et granaria
plurima turbine diruta. Quae grando duravit indissolubilis infra septem dies,
et mirae fuit magnitudinis et triangula, et quaedam musco permixta, quam etiam
nimia pluvia secuta est et inundatio.
Eodem anno rex Wenceslaus collegit collectam per universum regnum suum de
singulis araturis accipiens.
Eodem anno XVI Kal. Januarii hora tertia, dum miles Pertoldus eques
transiret per pontem et venisset ad turrim, quae est in fine pontis, duo corvi
moverunt lapidem de summa carceris arce, qui veniens cecidit super caput
eiusdem Pertoldi, a cuius ictu cadens de equo illico expiravit. Eodem anno XVI
Kal. Decembris Vitus, decanus Pragensis, mandato regis Wenceslai accepto, venit
ad eum in castellum Tyrow, et sequenti die ad mandatum regis cinxit gladio
Ursum, villicum regis in Velis, in ecclesia sancti Johannis baptistae coram
quibusdam Bohemiae nobilibus. Eodem anno Cztibor iudex IV Kal. Januarii in
Petrzin monte gladio decollatus est, et filius eius Jaros extra muros civitatis
rotatus est.
1251 XVIII Kal. Februarii receptae sunt reliquiae cum totius fere populi
concursu, et cum totius civitatis cleri processione extra muros civitatis
versus Wissegrad, quas dominus papa misit Agneti, sorori regis Wenceslai, et
aliae, quas Minores fratres attulerunt; et delatae sunt in ecclesiam sancti
Francisci.
Eodem anno Wenceslaus, rex Bohemiae, processit ad expeditionem versus
Bavariam cum multo exercitu Bohemorum et Moravorum, a quibus transeuntibus
multa mala, spolia, incendia et alia damna infinita perpetrata sunt in Bohemia,
pluribus in villis lacrimantibus usque misellis. Rege interim cum suis ad sua
castra revertente, filius eius cum omni exercitu intravit Bavariam, et magnam
partem eius vastavit, incendit et diversis malis afflixit. Tandem treugis
interpositis cum duce Bavariae supplicante, ad Kal. Maii reversus est ad
propria. Bohemi vero revertentes multa pecora traxerunt secum de Bavaria,
praecipue Pilznenses. In purificatione vero sanctae Mariae episcopo praedicante
magna vis ventorum exorta est, et aer obscuratus est, ita ut vix poterant
hominum vultum dignosci; postea nix magna in plerisque partibus Bohemiae
descendit, qualem non meminit aetas nostra. V Idus Martii episcopus Nicolaus
celebravit ordines in Tyn, in ecclesia sancti Christophori, et ibidem electum
Pataviensem in diaconum ordinavit.
Eodem anno Gallus factus est sacrista. Kal. Aprilis episcopus Nicolaus
celebravit ordines in ecclesia sancti Francisci, ubi Salcburgensem electum in
diaconum, et Pataviensem electum in presbyterum ordinavit. V Idus Aprilis et
die palmarum electus Pataviensis Bertholdus promotus est in episcopum in
ecclesia Pragensi, praesentibus quinque episcopis et benedicentibus eum, et
sexto Salcburgensi electo; quo die data est indulgentia VII annorum et 280
dierum, singulis episcopis et electo indulgentibus annum et XL dies. VIII Idus Augusti
primo crepusculo orta est magna vis ventorum et choruscationum et tonitruum.
Item XIX Kal. Septembris similia orta fuerunt et terribilia. Iterum XV Kal.
eiusdem mensis media nocte similia orta fuerunt, de quorum gravi impulsu multa
aedificia ruerunt, horrea funditus eversa sunt, homines plerique fulminati,
fruges grandine percussae, fructus arborei excussi, vineae laesae per totam
dioecesim Pragensem; annona male provenit et praecipue hiemalis. Papa exegit
mille marcas argenti a clero Bohemiae eodem anno. Item eodem anno prope festum
sancti Wenceslai pecunia in auro ad valorem mille marcarum argenti in pondere
polonico ab universo clero regni Bohemiae collecta, in Poloniam est delata et
domino Thomae, Wratislaviensi episcopo, assignata.
Eodem etiam anno pulli equarum nati sunt, signa videntibus praetendentes, ac
si fuerint triennes. Nimia etiam siccitas fuit, propter quam homines seminare
non valuerunt in Augusto, in Septembri et Octobri medio. Hoc etiam anno male
provenerunt annona, vinum, fructus arborei. Presbyter quidam de Bernarticz
nomine Martinus capitur, et in carcere publico ad pedem pontis spoliatus
miserabiliter retruditur, et XIII Kal. Decembris de carcere absolvitur. Pridie
Kal. Decembris excommunicati et denuntiati aunt in ecclesia Pragensi abbas de
Milewsk, praepositus, prior, supprior, ecclesiasticus, plebanus de Czeruen,
magistri curiarum eiusdem monasterii, et omnes ecclesiae eorum positae sub
interdicto propter querimoniam Martini.
Eodem anno XI Kal. Decembris Austria subdidit se regi Bohemorum Wenceslao,
ad cuius possessionem habendam missus est filius regis Prziemysl, qui intravit
civitatem Viennam et alias civitates et urbes et castella.
Eodem anno Bartholomaeus, canonicus Pragensis, privatus est praebenda sua
per capitulum Pragense, episcopo Nicolao consentiente et confirmante sententiam
capituli, quam idem Bartholomaeus in anno praeterito contra se ipsum tulerat et
in scripto redegerat, propter varios excessus et continuam absentiam chori.
Hiems temperata fuit, nec nimis aspera neque lenis.
1252. Prziemysl, filius regis Wenceslai, celebravit nuptias in Henburk III
Idus Februarii, ducens in matrimonium dominam Margaretham viduam, filiam
Leupoldi, ducis Austriae, iam dudum defuncti.
Eodem anno in quadragesima, quae occurebat XIII Kal. Martii, frater Hugo,
presbyter cardinalis tituli sanctae Sabbinae, apostolicae sedis legatus,
accepit procurationes nomine legationis suae a clero Bohemiae, tam religioso
quam seculari, licet in Almania constitutus.
Eodem anno tempore veris et ante initium aestatis erectus est chorus in
ecclesia Pragensi, et capella sancti Michaelis dilatata, et etiam palatium a
parte occidentali est constructum. Eodem anno XIV Kal. Junii occurrit festum
penthecosten; tunc in vigilia penthecosten et in die sancto magnum frigus
inhorruit, et nix in plerisque locis descendit, a quorum asperitate multa
iumenta, oves et pecora mortua sunt. Eodem anno capella sancti Michaelis in
ecclesia Pragensi XII Kal. Junii dedicata est a venerabili patre, domino
Nicolao, episcopo Pragensi. Pabuli sive straminum magnus defectus fuit. Ver
fere totum siccum fuit, cuius finis satis humidus erat; fames satis dura in
fine veris et in initio aestatis.
Eodem tempore multitudo Comanorum de finibus Ungariae prorumpens, multa
millia christianorum in Moravia peremit, nulli penitus sexui parcens vel
aetati. Inter quos multi clericorum perieruut.
Idus Junii profluxit sanguis de pede crucifixi in ecclesia sancti Georgii
Pragae, Pomieno, iudice regis Bohemorum, adorante et manu sanguinem de pede
crucifixi detergente.
Eodem anno hiemalia mediocriter in plerisque partibus provenerunt,
aestivalia fere penitus defecerunt excepto milio.
Eodem anno XII Kal. Junii fundatum est hospitale ad pedem pontis, in ripa
fluminis Wltavae, a fratribus Stelliferis ad honorem sancti Spiritus. Hoc anno
hiems valde aspera fuit et glacies grossa ad duas ulnas. Eodem anno turres
Pragensis castri et ad pedem pontis munitae sunt.
1253. Prope festum annunciationis plures episcopi convenerunt ad regem
Bohemiae in Veteri castello, inter quos affuit Salczburgensis electus, et
Bambergensis episcopus, Ratisponensis; Misnensis, Pataviensis, Olomucensis et
alii episcopi, quos omnes rex Wenceslaus benigne suscepit, et per plures dies
magnis expensis honeste pertractavit. Quare autem venerint vel quid cum rege
fecerint, manet incognitum.
Legatus etiam apostolicae sedis, frater Hugo, per fratrem Gerhardum ordinis
Praedicatorum petiit secunda vice et accepit L marcas a clero Pragensis
dioecesis. Quarto autem Idus Junii cereus baptismalis in ecclesia Pragensi
circa medium noctis corruit et in plures partes contritus est, eius summitas
haesit in portica.
Eodem quoque anno civitas Pragensis murata est versus aquilonem et
occidentem, et curia episcopalis ad pedem pontis posita alienata est ab
episcopo Nicolao Pragensi, et munita vallis et propugnaculis. Ecclesia quoque
sanctae Mariae Cruciferorum munita est vallo, muro et propugnaculis. Timor
etiam magnus Chomanorum et aliorum extraneorum irruit super Bohemos, quorum
impetum rex Wenceslaus praecavens, collegit expensas in frumento, vino, melle,
pernis, sale et caseis ab omnibus religiosis Pragensis diocesis et villicis
suis, et a quibusdam civitatibus, certam summam cuilibet assignans reddendam in
numero et mensura, et reposuit easdem in ecclesia sancti Georgii in castro
Pragae, cuius ecclesiae sanctimoniales coactae sunt exire de claustro et in
civitate commorari, quod factum est XVI Kal. Julii. Chomani etiam erumpentes de
Ungaria, seu alii latrunculi cum eisdem VII Kal. Julii multa millia christianorum
occiderunt in Moravia circa Olomucz, infinitique sunt submersi fugientes a
facie eorum. Rex etiam Ungariae eodem tempore superveniens cum infinita
multitudine suorum et aliarum nationum, multa damna intulit Moraviae, quosdam
occidens gladio, quosdam captivans misit in exilium, nulli sexui vel aetati
parcens, fere totam Moraviam rapinis et incendiis vastavit. Munitiones etiam
plerasque, quas obtinere potuerunt, vastaverunt et incenderunt, campanas
ecclesiarum et reliquias de altaribus fractis rapuerunt et secum asportaverunt,
ecclesiis in favillam redactis, sacramenta ecclesiae profanaverunt, homines
plures crucifixerunt in opprobrium crucifixi. Interea legatus domini papae
superveniens ad regem Ungariae, compescuit eum et ad propria redire coegit.
Eodem anno rex Wenceslaus obiit X Kal. Octobris; anno regni sui XXIV et VIII
mensium, cuius filius Prziemysl unicus rediens de Austria, receptus est
honorifice in sede regni sui a praelatis ecclesiarum et clero XVI Kal.
Novembris.
Eodem anno depictum est sanctuarium maioris ecclesiae, procurante episcopo
Nicolao, III Kal. Aprilis. Eodem anno allatae sunt reliquiae sancti Stanislai
martyris de Cracovia XI Kal. Novembris, et receptae in ecclesia Pragensi cum
processione sollemni.
Anno incarnationis domini 1254, VIII Kal. Februarii Borso nobilis vir
detentus est, et Pragae vinculatus carceri est retrusus. Eodem anno VI Idus
Julii Prziemysl, filius regis Wenceslai, reddidit capellam sancti Bartholomaei
ecclesiae Pragensi, quam pater eius adhuc vivens contulerat eidem ecclesiae pro
quibusdam possessionibus ablatis.
Item eodem anno XII Kal. Julii venit Pragam Bernhardus Neapolitanus electus,
apostolicae sedis legatus, et receptus est in ecclesia Pragensi cum solemni
processione. Commoratus est autem in monte Syon cum tota familia sua usque ad
XII Kal. Septembris, in quo spatio temporis exegit a clero Pragensis diocesis
et recepit CC marcas argenti puri pro procurationibus suis, de qua summa
pecuniae capitulum Pragense solvit XVIII marcas. Alteri vero nuntio cardinalis
Petri Capucii solvit III marcas. Praefatus autem legatus Bernhardus fecit
stationes in plerisque ecclesiis, et indulgentias largas dedit. In quibusdam
ecclesiis dum celebravit, dedit indulgentiam annum unum et XL dies, in aliis
vero ecclesiis singulis diebus usque ad octavam annum unum et XL dies et
quartam partem venialium.
Eodem anno obierunt canonici Pragenses Hermannus, praepositus
Liutomiricensis V Nonas Martii, Johannes III Nonas Julii, Georgius XII Kal.
Septembris. Hoc etiam anno male provenerunt annona autumnalis et fructus
arborei, vinum penitus defecit. Cuius defectus quantitatem, quod antea
contigerit, aetas nostra non meminit. Hoc etiam anno Kal. Maii pax reformata
est inter regem Ungariae et principem Bohemiae, filium regis Wenceslai. Princeps
vero praedictus rediens ab Austria duxit secum quandam archam, quam clerici
eius curiae vocaverunt archam Noe, in qua reservantur diversorum oblationes
xeniorum. Eodem anno obiit magister Dionysius IV Nonas Octobris in Foro Julii.
Anno domini 1255 princeps Bohemiae et marchio Branburiensis intrantes
Prussiam, vastaverunt eam spoliis, incendiis et rapinis, et multimodis mortibus
plurimos occiderunt, nulli sexui vel aetati parcentes.
Ver huius anni fere totum fuit frigidum, ventosum et humidum.
Procedente tempore Margareta regina, uxor Prziemysl, filii regis Wenceslai,
exiens de finibus Austriae intravit Bohemiam, et V Idus Julii recepta est ante
muros civitatis Pragensis ab omni clero et populo eiusdem civitatis cum
processionibus et magno iubilo diversisque musicis instrumentis. Sequenti vero
die recepta est in porta castri Pragensis ab episcopo et canonicis Pragensibus
cum processione sollemni, cui processioni affuit Martinus, abbas
Brzewnoviensis, et Johannes, abbas montis Syon, cum toto conventu suo, cappis
sollemnibus induti. Eodem anno organa nova facta sunt in ecclesia Pragensi,
quae constiterunt XXVI marcas argenti, sed perfecta sunt futuro anno tempore
quadragesimae. III Kal. Januarii sol eclipsim passus est.
Anno domini 1256 in prima vigilia noctis V Kal. Februarii magna lux orta est
in diversis partibus Bohemiae, fulgura micuerunt, tonitrua audita sunt. Hiems
asperior fuit solito, sed interpolata. Magna vis ventorum, sed frigus magnum
inhorruit VII Kal. Novembris anni praeteriti.
Eodem anno III Idus Maii Petrus de Ponte Curvo, nuntius domini papae, venit
Pragam et procurationem a clero totius diocesis Pragensis exegit, de qua summa
capitulum Pragense tres marcas et dimidiam persolvit. Idem nuncius V Idus Junii
posuit civitatem Pragensem sub interdicto, consentientibus canonicis cum
episcopo Pragensi et aliis praelatis, pro quodam monacho de Porta apostolorum
in civitate Pragensi detento, spoliato et turpiter dehonestato, hoc suis
adiiciens mandatis, quod officium divinum submissa voce ageretur, exclusis
interdictis et excommunicatis, praecipiens etiam, quod hora vespertina singulis
diebus ter pulsarentur omnes campanae per singulas ecclesias, cum exstinctione
candelarum super omnes detentores et spoliatores clericorum. Quod interdictum
duravit usque ad IX Kal. Julii; quod relaxatum est eodem die propter iuramentum
et satisfactionem promissam civium Pragensium.
Eodem anno XVI Kal. Augusti Conradus archiepiscopus Coloniensis Pragam
venit, et in monte Syon hospitatus est pluribus diebus, et a principe terrae
decenter receptus et in expensis procuratus est, et, ut credimus, cum principe
Bohemiae de imperio tractaturus. Tandem pluribus ac variis xeniis ab eodem
principe remuneratus copiose, IV Idus Augusti ad sua reversus est. Qui tamen
archiepiscopus in ecclesia Pragensi noluit recipi cum processione sollemni, sed
humiliter venit in habitu seculari sanctis martyribus reverentiam exhibiturus.
Eodem anno ubertas annonae in plerisque partibus fuit, sed vini et pomorum carentia.
Eodem anno in quadragesima dominus papa Alexander confirmavit quandam novam
religionem, quae dicitur beatorum martyrum, cuius fratres Pragae apparuerunt
ante festum beati Wenceslai.
Anno dominicae incarnationis 1257. Prziemysl, dominus regni Bohemorum,
filius regis Wenceslai, tertio anno sui ducatus, in principio veris pepulit
Bohemos de suburbio et locavit alienigenas.
Eodem anno dominus Ebrhardus III Kal. Aprilis emit quandam possessionem in
villa, quae dicitur Belok, et contulit eam altari beatae Virginis; aliam
possessionem prius emptam in villa Draskowe eidem altari assignavit. Eodem anno
in medio veris dominus Nicolaus, episcopus Pragensis, tabulatum, quod
vulgariter dicitur coelum, veteri destructo, renovavit.
Eodem anno intrantibus Kal. Augusti facta est maxima inundatio aquarum, quae
gravia et grandia damna per totam Pragensem dioecesim intulit in ortis, in
seminatis, campis et aedificiis, quae iuxta ripas posita fuerunt; plures etiam
homines suffocavit.
Eodem etiam anno princeps Bohemiae, assumptis secum quibusdam Bohemis,
Moravis et Australibus, profectus est versus Bavariam, ubi multas villas et
ecclesias vastavit, praedavit ac incendit; sed tandem cum magno dedecore et
damno suorum nobilium ac militum et rerum reversus est ad propria. Quidam enim
eorum interfecti, quidam submersi, quidam rebus omnibus et equis amissis
pedites in magna paupertate ad propria redierunt. Hiems valde aspera fuit hoc
anno.
Anno gratiae 1258 Nicolaus episcopus obiit XVI Kal. Februarii, et eodem anno
in Kalendis Februarii Johannes electus est in episcopum Pragensem, et eodem
anno confirmatus est in ecclesia Pragensi per dominum Brunonem Olomucensem
auctoritate Maguntini VI Idus Martii.
Hoc anno hiems et veris principium et medium valde aspera et frigida fuerunt,
glacies Wltavae grossa nimis, et duravit usque pascha, quod tunc occurrit IX
Kal. Aprilis. Johannes consecratus est in episcopum Viennae in Austria IV Idus
Maii, quia tunc occurrebat dies pentecostes die dominico. Receptus est autem in
sede sua Pragae VII Kal. Junii, cum magno iubilo cleri et populi in cathedra
sua collocatus. Ipso etiam die missam primam de gloriosa Virgine celebravit.
Hoc anno gelu laesit fructus arboreos et vineas, et mortalitas ovium fuit.
Eclipsis lunae fuit XIV Kal. Junii, et tunc agebatur festum sanctae Trinitatis
die dominico. Idem Johannes reconsecravit altare sanctorum Andreae apostoli et
Stephani protomartyris II Kal. Julii; post haec aliud altare fabricavit et
consecravit in honore sanctorum Nicolai confessoris et beatae Ludmilae martyris
XVIII Kal. Septembris.
Anno domini 1258, XIV Kal. Novembris in prima vigilia noctis, quae
intempesta vocatur, ecclesia claustri montis Syon, quod et Strahow dicitur, ex
candela, quam frater quidam inibi dormire solitus circa lectum suum noctu
incaute locaverat, est incensa, ac domino permittente, cuius providentia ipsam
praeviderat pulchriori scemate venustandam, cum omnibus aedificiis, quae per
girum ambitui dispositione claustrali contigue adiacebant, ignis impetu
devastata. Horum autem ruinam, quae ob magnitudinem vix longo annorum curriculo
posse restitui putabatur, venerabilis domini Johannis, qui tunc ipsi loco abbas
praefuit, sagax industria, quae licet alias efficax tamen in hoc efficacior
claruit, infra quinquennium in statum priorem, immo multo venustiorem
inopinabiliter restauravit. Denique praeter alia, quae in melius reformavit,
ecclesiam quasi a fundamento exstructam testudinans, eique capellam beatae
Ursulae de novo a latere adiiciens, quinto anno post incendicum XV Kal. Octobris
satis praeclaro opere consummavit.
Anno Domini 1258 consecratum est altare sanctorum Andreae apostoli, Stephani
protomartyris, sanctorum Gervasii et Protasii martyrum II Kal. Julii.
Eodem anno consecratum est altare sanctorum Nicolai confessoris et Ludmilae
XVII Kal. Septembris.
Anno dominicae incarnationis 1259 consecratum est altare sanctorum Stanislai
et Oswaldi martyrum II Nonas Junii. Vinum miri valoris provenit in toto
Bohemia. Ebrhardus, institutor bonfantorum, obiit Nonas Augusti.
Anno dominicae incarnationis 1260, IV Nonas Martii Prziemysl, princeps
terrae, collecta grandi multitudine processit versus Ungariam ad expeditionem,
a cuius exercituum transitu Bohemia multum laesa est spoliis et rapinis. Hoc
etiam anno sata laesa sunt et vineae et fructus arborei, quaedam siccitate,
quaedam grandine in plerisque partibus. In aliis autem partibus vinum copiose
provenit.
Hoc etiam anno princeps terrae, congregatis multis exercitibus diversarum
nationum, processit versus Ungaros, quia pacem factam pridem violaverant; ubi
et triumphum obtinuit, et multa millia Ungarorum et aliorum Saracenorum
prostravit, divino et manifesto sibi subveniente adiutorio; quem revertentem ab
eadem expeditione recepimus cum sollemni processione XI Kal. Septembris.
Eodem anno consecrata est Judita, abbatissa sancti Georgii, in ecclesia
Pragensi a Johanne III, episcopo Pragensi vicesimo quarto, XVIII Kal.
Septembris. Eodem anno dominus Thobias, praepositus Pragensis ecclesiae, de
propriis bonis instituit et dotavit unam perpetualem vicariam in choro
Pragensi.
Anno dominicae incarnationis 1261 mense Aprili facta est concordia et pax
inter reges Ungariae et principem Bohemiae, et vallata poena pecuniaria,
videlicet 11000 marcarum argenti. Regina Margareta exivit de Bohemia versus
Austriam XV Kal. Novembris, quas ob causas dominus novit. Eodem anno VIII Kal.
Novembris, princeps regni Bohemorum duxit in uxorem Cunegundem, filiam
Rostislai, ducis Bulgarorum in castello Ungariae, quod vulgari ungarico Possen
nuncupatur, quam venientem Pragam cum sollemni processione recepimus in
ecclesia Pragensi X Kal. Januarii. In die nativitatis domini princeps Bohemorum
dictus Prziemysl consecratus est in regem cum eadem Cunegunde in ecclesia
Pragensi a venerabili patre Maguntino Vernhero nomine, praesentibus sex
episcopis, Pragensi Johanne, Moraviensi, Pataviensi et duobus do Prussia,
praesente etiam marchione Branburiensi cum uxore et filiis et filiabus,
praesentibus etiam ducibus Poloniae et aliis multis nobilibus, comitibus,
purcraviis, supanis et aliis extraneis et infinita multitudine Bohemorum,
quibus omnibus rex praedictus, permagnificum fecit convivium biduo in campo
Letne nominato, qui jacet inter villas Ovencz, Holisovicz et Buben nominatas,
in aedificiis solemniter ad hoc praeparatis.
Anno dominicae incarnationis 1262 sata diversi seminis tam hiemalia quam
aestivalia in plerisque Bohemiae partibus fere penitus perierunt, tum a
grandine, tum a siccitate, tum ab exercitu transeunte in Ungariam, excepto solo
milio, ita ut nec homines victualia nec iumenta et pecora poterant habere
pabula suficientia. Verum in paucissimis eiusdem terrae partibus copia frumenti
crevit in habundantia, vini quoque et fructuum arborum exigua fuit ubertas. Hoc
etiam anno incendia multa fuerunt in civitatibus et villis in Moravia, Bohemia
et Austria.
Anno gratiae domini nostri Jesu Christi 1263 maxima fuit caristia frumenti,
foeni et pabuli in Bohemia et Moravia; ita ut mensura regalis siliginis
venderetur CXX denariis quandoque plus quandoque minus monetae pragensis,
tritici autem multo amplius et pisae CL. Tunc etiam maxima fames fuit in
populo, ita ut multi agricolae et artifices varii, venditis pecoribus et rebus
aliis, nec se sustentare valentes, cogerentur hostiatim eleemosynam petere;
plures etiam, domibus suis in rure relictis, cum uxoribus et liberis iverunt
mendicatum; multa etiam pecora et iumenta mortua sunt propter maximum pabuli
defectum et hiemis asperitatem, quae plus solito hoc anno inhorruerant.
Anno domini nostri Jesu Christi 1264 magna vis ventorum orta est V Kal.
Februarii, quibus impellentibus multa aedificia, multa granaria corruerunt in
civitate Pragensi et per totum regnum Bohemiae; multae etiam arbores in silvis
et nemoribus radicitus sunt evulsae, fenestrae etiam Pragensis ecclesiae vitreae
sunt confractae.
Item eodem anno XI Kal. Martii aedificium turris Pragensis ecclesiae, quod
vulgariter dicitur campanarium, corruit, et alia multa aedificia ecclesiarum
corruerunt.
Hoc anno consecrata est capella omnium sanctorum III Nonas Februarii a venerabili
episcopo Pragensi Johanne tertio sub rege Prziemysl, filio Venceslai regis,
quae fuit fabricata anno gratiae 1263.
Eodem anno mense Decembri facta est inundatio magna aquarum per totam
Bohemiam, qua inundatione insolita facta sunt damna plurima aedificiorum,
annonae diversi generis, et aliarum plurium rerum.
Anno gratiae 1265 rex Prziemysl permagnificum celebravit convivium pro
baptismo filiae suae primogenitae, quam levaverunt tres episcopi de fonte
Pragensis, Olomucensis et Bamberiensis, et hoc in festo beatae Mariae
purificationis, vocatis ad hoc festum omnibus nobilibus Bohemiae, Moraviae et
Austriae. Ipso die idem rex coronatus regia corona venit ad processionem, et
missam audivit ad altare sanctae Mariae in ecclesia Pragensi, et biduo celebravit
prandium cum praedictis episcopis et nobilibus terrarum praefatarum in aula
regia in castro Pragensi.
Eodem anno facta est magna dissensio inter regem Bohemiae et ducem Bavariae,
qua necessitate rex compulsus misit nobiles ad metas Bohemiae custodiendas, qui
transeuntes multa damna intulerunt villis episcopi Pragensis et aliarum
ecclesiarum canonicorum. Moravi etiam transierunt ad metas Bohemiae
defendendas, et plurima damna intulerunt in Bohemia tantum villis ecclesiarum
et extra metas in Bavaria.
Anno vero 1266 iterum transeuntes et Bohemi et Moravi circa purificationem
sanctae Mariae et in quadragesima, rursus plurima damna intulerunt villis
episcopi et aliarum ecclesiarum diversae religionis. Hiems et ver in principio
humida fuerunt et multa sata siliginis perierunt.
Anno dominicae incarnationis 1266, VII Idus Augusti Bohemorum rex Otakarus
nomine, qui et Prziemysl, processit versus Bavariam cum multitudine copiosa
Bohemorum, Moravorum, Australium, Karynthianorum, Polonorum, quorum quidam
eorum praevenerunt regem, quidam comitati sunt eum, quidam vero subsecuti; in
quo itinere plurima damna fecerunt in regno Bohemiae, rapinis at spoliis ac
incendiis pauperes et villas ecclesiarum graviter affligentes. Bavariam vero
intrantes multo graviora damna intulerunt, rapinis et spoliis ac incendiis
partem eius, quae iacet usque Ratisponam crudeliter devastantes, et viros ac
mulieres plurimos concremantes. Hoc etiam anno annona, fructus arborum et vinum
male in Bohemia provenerunt propter grandinis et siccitatis laesionem.
Anno Domini 1267, XVI Kal. Aprilis apostolicae sedis legatus, scilicet
frater Quido ordinis Cisterciensis, tituli basilicae sanctorum XII apostolorum
presbyter cardinalis, venit Pragam et moratus est Pragae usque ad V Kal. Apr.,
et recepit pro expensis a clero Bohemiae CL marcas argenti. Inde veniens
Austriam moratus est Viennae, et ibidem fecit concilium VI Idus Maii, cui
concilio Johannes, Pragensis episcopus, interfuit et plures canonici cum eo.
Anno dominicae incarnationis 1268 praecepit rex Otakarus fieri foveas in
singulis villis, quibus foveis superponeretur anser vel porcellus ad capiendos
lupos. Et eodem anno praecepit renovari pondera et mensuras et insigniri signo
suo, quod antea non fuerat.
Anno dominicae incarnationis 1269 nata est regi Otakaro filia Nonas
Septembris et erectum est pulpitum et altare in ecclesia Pragensi, quod
dedicavit Johannes episcopus in die sancti Martini ad honorem sancto Matthiae
apostolo et sanctis confessoribus Ambrosio, Jeronimo, Augustino, Gregorio et
aliis quam plurimis sanctis.
Anno dominicae incarnationis 1270 periit tota annona tam hiemalis quam
vernalis fere per totam Bohemiam, fructus arborum provenerunt mediocriter,
vinum abundans fuit. Turris Pragensis ecclesiae, quae ante multos annos
corruerat, reparata est domino Johanne venerabili episcopo procurante. Multa
aeris intemperies hoc anno fuit, et multa inundatio pluviarum in autumno. Rex
Otakarus multas domos et castella in regno suo in diversis locis fabricavit hoc
anno. Hoc etiam anno turris lapidea erecta est in medio claustri Pragensis
ecclesiae ad lumen ponendum in ea, Gregorio milite regis et reginae procurante
eam in expensis.
Anno domini 1272, VI Kal. Decembris Ruodolfus electus est in imporatorem.
Eodem anno pons confractus est Pragensis in medio fluminis Wltavae IV Idus
Martii.
Anno domini 1273, XV Kal. Septembris inundatio aquarum facta est magna in
flumine Wltaviae, ita ut capella lignea, quae sita erat ante pontem in Piesek
totaliter cum fundamento defluxit, et alia ecclesia lapidea, quae erat sub
ponte in insula, pars eius media collisa est, et omnia molendina, quae erant
circa civitatem Pragensem, cum aqua confracta defluxerunt; homines plurimos
suffocavit, aedificia plurima subvertit. In campis annona et foenum de pratis
cum alluvione descenderunt; ortos olerum vitiavit, per civitatem Pragensem
fluxit, extendens meatus suos usque ad ecclesiam sancti Aegidii et ecclesiam
sancti Nicolai, fluens per totum vicum Judaeorum usque in ecclesiam sancti
Francisci.
Anno domini 1274 nobilis vir Borso recessit a rege, amissa gratia regis sine
culpa, aemulis ipsius sinistra regi referentibus.
Anno domini 1275, Kal. Maii Gregorius papa X celebravit concilium Lugdono.
Quod concilium idem Gregorius indixerat ante biennium universarum terrarum
pontificibus, ubi fides christiana viget et nomen domini invocatur, quatenus
convenirent ad concilium celebrandum in termino supradicto. Quod concilium
duravit infra septem ebdomadas et eidem concilio interfuit Johannes, Pragensis
episcopus, cum quibusdam canonicis, et reversus ad suam sedem Pragensem,
iniunxit per totam suam diocesim, ut juxta mandatum apostolicum trunci concavi
locarentur per universas ecclesias, ad colligendas oblationes fidelium in
subsidium terrae sanctae.
In eodem etiam concilio Gregorius papa electionem Rudolfi confirmavit, et
decimas, quae exactae fuerant per Almaniam in subsidium terrae sanctae, Rudolfo
electo in utilitatem assignavit.
Anno domini 1276 Johanes, episcopus Pragensis, cooperuit ecclesiam sancti
Viti kathedralem pulchri et durabilis operis lapideis tegulis. Fecit etiam duas
fenestras magnas de subtili opere et pretioso, et vitro eas clausit, in quibus
materia depicta continebatur veteris et novi testamenti. Erexit etiam ibidem
duo pulpita decori et magnifici operis, unum ad altare beati Dyonisii, et aliud
ad altare beatae Mariae Magdalenae, quod opus toto sequenti anno vix poterat
terminari.
Eodem anno Vitkonides cum ingenti militia impetu malo recesserunt a rege, et
multa mala per regnum Bohemiae pauperibus et claustralibus intulerunt, et eo
tempore rex nimium eorum auxilio indigebat. Saepe enim fit, ut dum principes
inter se discordant, inimici victoria potiuntur. Visa est etiam hoc anno
luporum maxima multitudo ante valvas castri Pragensis ex utraque parte clamore
multo ululantium, per quem sinistrum eventum genti Bohemorum praestigio
auguriati sunt.
1278. Eodem anno, Henricus Pragensis canonicus et notarius aulae regiae
XVIII Kal. Octobris detentus est ad mandatum Cunegundis reginae, et multis
rebus et pecunia in domo sua est spoliatus, pro qua detentione episcopus
Johannes posuit interdictum in ecclesia Pragensi XI Kal. Oct. quod interdictum
contigerat circa festum beati Wenceslai et infra. Idemque Henricus III. Kal.
Oct. a custodia liberatus est, et divina officia in ecclesia Pragensi
relaxantur.
Eodem anno hiems et autumnus calidi fuerunt et nebulosi, humidi et cum magno
impetu ventorum, et transitus per glaciem haberi non poterat. Hoc etiam anno
duo fossata facta sunt ante Pragense castrum, unum cum lapidibus et aliud maius
sine lapidibus in latitudine XL cubitorum, in profunditate XXX, longitudo
utriusque protendebatur a rivulo Bruska usque in Oboram. Renovatum est et
antiquum, quod est propius muro castri, ab una parte muro caementato erectum
est. Alia pars eius non est renovata; latitudo eius XL cubitorum, et altitudo L
erat. Ex alia parte castri, quod dicitur ad minorem portam, fossatum effosum a
rivulo Bruska, et ductum per montem Opis usque ad curiam domini episcopi trans
flumen Wltavam.