[EXCERPTA DE DIVERSIS
CRONICIS]
Incipiunt excerpta de
diversis cronicis.
Anno Domini LXXXo floruit sanctus Dionisius ariopagita.
Anno Domini CCXXo floruit Origenes Magnus.
Anno Domini CCCXLo floruerunt sancti Nicolaus et Crisostomus.
Anno Domini CCCLXXXo floruerunt sancti Iheronimus, Ambrosius,
Augustinus.
Anno Domini Do floruit s. Benedictus abbas.
Anno Domini DLXVo sanctus Maurus migravit ad Christum.
Anno Domini DXCo floruit s. Gregorius papa.
Anno Domini DCXCo floruit venerabilis Beda.
Anno Domini DCCLXXo fundatum est monasterium Wldense per sanctum
Bonifacium, Maguntinum archiepiscopum.
Anno Domini DCCLXXXo studium generale ab urbe Romana est
translatum Parisius.
Anno Domini DCCCXCIIIIo Borziwoy, dux Boemie, baptisatus; et iste
est primus princeps christianus in Boemia.
Anno Domini DCCCCXIo incepit ordo Cluniacensis sub Odone abbate.
Anno Domini DCCCCXXVo sanctus Wencezslaus occisus est.
Anno Domini DCCCCLXXVo sanctus Adalbertus martirio coronatur.
Anno Domini MXCIIo incepit ordo Cartusiensis sub Brunone abbate.
Anno Domini MXCVIIIo incepit ordo Cisterciensis sub s. Roperto,
primo abbate.
Anno Domini MXCIXo incepit ordo Premonstratensis sub abbate
Wiperto.
Anno Domini MCIIIIo Leupoldus pius, marchio Austrie, accinctus
est gladio militari.
Anno Domini MCVIo idem Leupoldus, marchio Austrie, Agnetem,
filiam imperatoris, duxit in uxorem.
Anno Domini MCXIIIIo incepta est fundari Neunburgensis basilica
et dominus Otto, eiusdem loci prepositus lapidem primarium posuit, quod
Leupoldus marchio facere noluit affirmans, id ad clericos pertinere.
Anno Domini MCXVIo, IIIIo non. Januarii terre motus
factus est magnus per universam Theutoniam et Ytaliam.
Anno Domini MCXXXIIIo, IIIIo non. Augusti eclipsis
solis facta est et tenebre facte sunt. Eodem anno canonici seculares a loco
Neumburgensi amoti sunt et regulares beati Augustini substituti.
Anno Domini MCXXXVIo monasterium in Neunburg dedicatum est a
Salczburgensi Chonrado, Pathauiensi Reymaro, Gurgensi Romano. Eodem anno Leupoldus
marchio, fundator ecclesie Neunburgensis, obiit.
Anno Domini MCLIo Gracianus et Petrus Lombardus floruerunt, qui
decretum et libros sentenciarum composuerunt.
Anno Domini MCLVIo Fridericus imperator ordinatur Rome ab Adriano
papa. Eodem anno marchionatus Austrie mutatur in ducatum. Eodem anno ordinantur
regulares canonici in Salczburch. Eodem anno Leu[poldus], dux Austrie,
Iherosolimam ivit et inde reddiens partem sancte crucis ad mensuram virilis
manus secum apportavit.
A. Dom. MCLXXXVIIIo Fridericus imperator volens ire Iherosolimam
periit in mari.
A. Dom. MCXCIIIo Richardus, rex Anglie, a Leupoldo, duce Austrie,
captivatur Wienne.
A. Dom. MCXCVIIIo incepit ordo Predicatorum sub sancto Dominico.
A. Dom. MCCIIo sancta Gungundis de tumulo transfertur.
A. Dom. MCCVIo incepit ordo fratrum Minorum.
A. Dom. MCCVIIo Gerdrudis, regina Vngarie, occiditur.
A. Dom. MCCXXXo Leupoldus, dux Austrie, obiit.
A. Dom. MCCXXXIo opposuerunt se domini de Chunring duci
Friderico, qui sequenti anno aput Scotos miles efficitur.
A. Dom. MCCXXXIIIo Fridericus, dux Austrie, castrum Wetow in
Boemia occupavit et rex Boemie fugit.
A. Dom. MCCXXXIIIIo Fridericus, dux Austrie, sororem suam
Constanciam marchioni Misnensi copulavit.
A. Dom. MCCXXXVIo Fridericus imperator sentencia principum
condempnavit Fridericum, ducem Austrie, eo quod ad curiam venire contempsit.
A. Dom. MCCXXXVIIIo Fridericus imperator intravit Austriam et
Conradus, filius eius, venit in Danubio cum magno comitatu.
A. Dom. MCCXLo civitas Wienna cum tota Austria reversa est ad
ducem Fridericum.
A. Dom. MCCXLIo obscuratus est sol nimis et fecit tenebras
magnas. Et eodem anno Thartari totam Vngariam et Poloniam devastaverunt.
A. Dom. MCCXLIIIIo Fridericus, dux Austrie, filiam ducis de Meran
repudiavit.
A. Dom. MCCXLVo Fridericus, dux Austrie, interfectus est in
prelio, post cuius obitum Hermannus, marchio de Paden, intravit Austriam et
duxit uxorem filiam ducis Henrici de Medlich voluitque esse dux et non valuit.
A. Dom. MCCLo Fridericus imperator obiit et sequenti anno clerici
Parisius interficiebantur a pastoribus.
A. Dom. MCCLIIo Ottakarus, rex Boemie, duxit Margaretham, quondam
Romanorum reginam, et sibi Austriam subiugavit.
A. Dom. MCCLIIIo obiit rex Wencezslaus Boemie monoculus Prage, ad
sanctum Franciscum sepultus est.
A. Dom. MCCLIIIIo Ottakarus, rex Boemie, cum Bela, rege Vngarie,
reconciliatur et eodem anno versus Prusiam proficiscitur.
A. Dom. MCCLVIIo Ottakarus, rex Boemie, vincitur circa Muldorf.
A. Dom. MCCLXo Ottakarus, rex Boemie, vicit in bello regem
Vngarie.
A. Dom. MCCLXIo flagellatores surgunt.
A. Dom. MCCLXXIIIIo concilium generale celebratur in Lugduno.
Eodem anno Ottakarus, rex Boemie, cum Stephano, rege Vngarie, reconciliatur.
A. Dom. MCCLXXVIo Rudolfus, Rom. rex, intromittit se de Austria
et Stiria, et anno Dom. MCCLXXVIIIo occidit Ottakarum, regem Boemie.
A. Dom. MCCLXXXIo Albertus, filius Rudolphi, regis Romanorum,
efficitur dux in Austria.
A. Dom. MCCXCIIo fundata est abbacia Aule Regie.
A. Dom. MCCXCVIIo in die Penthecostes Wenczeslaus secundus, rex
Boemie sextus, est Prage gloriosissime coronatus et in crastino illius
solempnitatis primum lapidem posuit in nova ecclesia Aule Regie in presencia
multorum principum.
A. Dom. MCCXCVIIIo occisus est Adolphus, rex Romanorum, per
Albertum, ducem Austrie, qui sibi successit in imperio.
A. Domini MCCC Bonifacius papa annum jubileum instituit, et eodem anno
grossi denarii Prage inceperunt.
A. Dom. MCCCVo obiit Wencezslaus, rex Boemie, fundator Aule
Regie.
A. Dom. MCCCVIo Wencezslaus, Boemie, Vngarie et Polemie rex,
occisus in Olomucz et ibi sepultus, tandem per sororem suam Elizabeth ad Aulam
Regiam deportatus et ibi sepultus.
A. Dom. MCCCVIIo obiit Rudolphus, rex Boemie, qui fuerat dux
Austrie, in ecclesia Pragensi sepultus est.
A. Dom. MCCCVIIIo occisus est Albertus, rex Romanorum.
A. Dom. MCCCXo Johannes, Henrici imperatoris filius, comes
Lucenburgensis, duxit Elizabet, filiam regis Boemie, et factus est rex Boemie,
in cuius adventu fugit Henricus, dux Karinthie, qui tribus annis occupaverat
Boemiam.
A. Dom. MCCCXIIIo Henricus, imperator Romanorum, veneno sumpto in
calice moritur et in Pisa civitate sepelitur.
A. Dom. MCCCXIIIIo duo reges Romanorum sub discordia eliguntur,
videlicet Fridericus Austrie et Lodeuicus Bauarie duces, qui multa prelia
pariter commiserunt.
A. Dom. MCCCXVIIo ex magnitudine frigoris et nivis facta est
caristia maxima et pestilencia hominum et brutorum animalium infinita, et facta
est tunc miseria inaudita.
A. Dom. MCCCXXIIo Fridericus rex et Henricus, frater eius, duces
Austrie, per Lodeuicum Bauarum in prelio capiuntur.
A. Dom. MCCCXXVIIIo papa scismaticus per Lodeuicum Bauarum Rome
ordinatur, qui anno Domini MCCCXXXo Johanni pape se subiecit et
graciam adinvenit.
Notabile de nacionibus regum
reginarumque Boemie.
A. Dom. MCCLXXIo in die beatorum martirum Cozme et Damiani natus
fuit Wencezslaus, inclitus rex Boemie. Eodem anno nata est domina, Guta, regina
Boemie, circa festum beate Gerdrudis.
A. Dom. MCCLXXXVIIo idem rex dominam Gutam, benignissimam reginam
Boemie, matrem et fundatricem huius cenobii, ante sibi coniunctam
matrimonialiter traduxit et in die s. Procopii Prage in sede regni sui eam
honorifice collocavit.
A. Dom. MCCLXXXVIIIo in die b. Johannis ante portam Latinam natus
est eidem domino regi filius suus primogenitus Przsemysl sive Ottakarus anno
etatis sue XVIIo, qui eodem anno in die s. Elizabeth obiit et
sepultus est Prage apud sanctum Vitum in ecclesia kathedrali.
A. Dom. MCCLXXXVIIIIo in octava b. Michaelis anno etatis sue
XVIIIo nati sunt ei duo gemini Wencezslaus et Agnes.
A. Dom. MCCXCo idus Octobris nata est Anna, predicti domini regis
filia.
A. Dom. MCCXCIIo in die b. Fabiani et Sebastiani nata est
Elizabeth, filia regis Wenceslai. Eodem anno fundatum est monasterium Aula
Regia.
A. Dom. MCCXCIIIo in translacione beati Wencezslai nata est Guta,
filia regis.
A. Dom. MCCXCIVo, IIII kal. Marcii natus est Johannes, filius
regis, et obiit quarto die, id est kalendis Marcii, et sepultus in Aula Regia.
Eodem anno obiit Guta, filia regis, in Invencione s. Stephani et sepulta est in
Aula Regia.
A. Dom. MCCXCVo in die beati Benedicti abbatis natus est Johannes
secundus, filius regis.
A. Dom. MCCXCVIo nata est Margareta, filia regis. Eodem anno
mortuus est Johannes secundus, regis filius, in die b. Nicolai et sepultus est
ad s. Clementem in monasterio ordinis fratrum Predicatorum.
Eodem eciam anno XVI kal. Junii obiit illustris femina, domina Agnes, soror
regis Boemie, ducissa Austrie, relicta ducis Rudolphi, Romanorum regis filii,
mulier multe benignitatis erga pauperes et que specialiter largitatem suorum
progenitorum hereditavit. Cuius corpus sepultum est in ecclesia sororum sancte
Clare ordinis fratrum Minorum aput s. Franciscum in Praga, cor vero eius in
Aula Regia est sepultum.
A. Dom. MCCXCVIIo duodecimo kal. Junii nata est etc.
Notandum, quod isti fuerunt
duces Boemie primitus:
Primus dux <...>; Przemysl
Secundus dux <...>; Nezamysl
Tercius dux <...>; Mnata
Quartus dux <...>; Woyn - pagani.
Quintus dux <...>; Vneslaus
Sextus dux <...>; Crzessomysl
Septimus dux <...>; Neklan
Octauus dux <...>; Hostyuit
Supradicti duces Boemie omnes fuerunt pagani.
Primus dux Boemie christianus fuit Borziwoy, quem baptizauit Methudius,
episcopus Morauie, cum uxore sua sancta Ludmila, ex qua natus est Wratislaus,
pater sancti Wencezslai, anno Domini octingentesimo nonagesimo quarto.
Secundus dux christianus Spitigneus.
Tercius dux Wratislaus.
Quartus dux sanctus Wenczeslaus et martir.
Quintus dux Boleslaus ferus et fratricida.
Sextus dux Boleslaus pius, creator episcopatus Pragensis.
Septimus dux Boleslaus mitis.
Octavus dux Wladywoi, de quo nichil boni legitur.
Nonus dux Jaromir,
Decimus dux Odalricus, fratres uterini.
Undecimus dux Brzeczislaus, qui V filios habuit.
Duodecimus dux Spitigneus, dilatator ecclesie Prag.
Tercius decimus dux Wratislaus, primus rex Boemie, anno Domini MLXXXVIo
coronatur in regem regnavitque VI annis post coronacionem. - Rex.
Quartus Xus dux Conradus, qui III fratres habuit.
Quintus decimus dux Brzeczislaus.
Sextus decimus dux Borziwoy.
Decimus septimus dux Swatopluk.
Decimus octauus dux Wladislaus.
Decimus nonus dux Sobeslaus.
Vicesimus dux Wladislaus, secundus rex Boemie, fundator ecclesie
Strahouiensis, anno Domini MCXLIXo coronatur in regem, regnavit
quatuor annis post coronacionem. - Rex.
Vicesimus primus dux Fridericus.
Vicesimus secundus dux Sobeslaus.
Vicesimus tercius dux Conradus.
Vicesimus quartus dux Henricus, episcopus Prag.
Vicesimus quintus dux Wladislaus.
Vicesimus sextus dux Przemysl, qui et Ottakarus, rex Boemie tercius, anno
MCC coronatur in regem, regnavit XXVIIIo annis post coronacionem. -
Rex.
Vicesimus septimus Wencezslaus, rex Boemie quartus, qui fundavit monasterium
ad sanctum Franciscum in Praga, monoculus fuit, anno Dom. MCCXXXVIII coronatur
in regem, regnavit XXIIII annis post coronacionem. - Rex.
Vicesimus octavus Przsemysl sive Ottakarus, fundator monasterii ad Sanctam
Coronam, rex Boemie quintus, anno Dom. MCCLXo coronatur, regnavit
XVII annis post coronacionem. - Rex.
Vicesimus nonus Wencezslaus piissimus, fundator Aule Regie magnificus, rex
Boemie sextus, anno Dom. MCCXCVIIo coronatur in regem, regnavit VIII
annis post coronacionem. - Rex.
Tricesimus et ultimus de prosapia principum Boemie progenitus Wencezslaus
iunior rex Boemie septimus, occisus et sepultus in Olomucz, tandem per sororem
suam Elizabeth ad Aulam Regiam deportatus et ibi sepultus. - Rex.
Isti sunt reges Boemie naturales et regine uxores ipsorum:
Rex Wratislaus. - Regina Swataua, uxor.
Rex Wladislaus. - Regina Judita.
Rex Przsemisl Ottakarus. - Regina Constancia.
Rex Wencezslaus. - Regina Chungundis.
Rex Ottakarus. - Regina Chungundis.
Rex Wencezslaus. - Regina Guta.
Rex Wencezslaus. - Regina Phiolka de Polonia, uxor sua.
Post naturales principes Boemie isti fuerunt:
Primus Rudolphus, dux Austrie, qui medio anno regnavit sine coronacione.
Secundus Henricus, dux Karinthie, qui tribus annis confuse regnavit.
Tercius Johannes, imperatoris filius, comes de Luczenburch, rex coronatus.
Reges alienigene cum uxoribus eorum reginis.
Rudolphus, dux Austrie. - Elizabeth, uxor.
Henricus, dux Karinthie. - Anna, uxor.
Johannes, comes de Lucenburch. - Elizabeth, uxor.
Nomina abbatum monasterii Aule Regie:
Primus Conradus, abbas primus abbatizavit viginti tres annos; cessit.
Secundus Otto, abbas secundus abbatizavit unum annum cum dimidio; cessit.
Tercius Petrus, abbas tercius abbatizavit viginti annos; cessit.